Puisi Prosa

Dr. Mohamad Saleeh Rahamad memperkenalkan secara ringkas konsep asas dan sejarah puisi prosa.

Puisi prosa juga sebenarnya sudah wujud dalam banyak budaya di seluruh dunia. Di Jepun, prosa dalam puisi menjejaki akarnya sejak abad ke-17.

W   alaupun tidak mempunyai patah baris yang berkaitan dengan puisi, puisi prosa dapat mengekalkan kualiti puitisnya. Puisi prosa selalunya menggunakan teknik yang biasa untuk puisi, seperti pemecahan, pemampatan, pengulangan, dan rima. Puisi prosa boleh berjulat panjang daripada beberapa baris kepada beberapa halaman panjang, dan mungkin juga meneroka pelbagai gaya dan subjek tanpa had.

Puisi prosa ialah sejenis penulisan yang menggabungkan unsur lirik dan metrik puisi tradisional dengan unsur idiomatik prosa, seperti tanda baca standard dan kekurangan patah baris. Pada pandangan pertama, puisi prosa mungkin kelihatan seperti perenggan prosa standard yang tidak biasa, tetapi pembaca yang memilih untuk menggali akan mencatat nada puitis dalam meter, pengulangan dan pilihan bahasanya.

Puisi prosa juga sebenarnya sudah wujud dalam banyak budaya di seluruh dunia. Di Jepun, prosa dalam puisi menjejaki akarnya sejak abad ke-17. Matsuo Bashō, penyair terkemuka pada zaman Edo Jepun, mencipta variasi puisi yang dikenali sebagai haibun, yang menggabungkan unsur prosa dengan haiku tradisional.

Dalam budaya Barat, sekumpulan penyair Perancis mengetuai gerakan puisi prosa, bermula dengan kompilasi Gaspard de la Nuit oleh Aloysius Bertrand. Penyair prosa Perancis abad ke-19 kemudian termasuk Stéphane Mallarmé, Charles Baudelaire (pengarang Le Spleen de Paris), dan Arthur Rimbaud (pengarang Illuminations). Penyair bahasa Inggeris juga menerima puisi prosa, termasuk orang Ireland Oscar Wilde dan penyair Amerika seperti Walt Whitman dan Edgar Allan Poe.

Puisi prosa telah ketinggalan zaman dalam era Modenis, terutamanya dalam budaya Inggeris. T.S. Eliot ialah pengkritik vokal bentuk itu, walaupun Gertrude Stein, seorang ekspatriat Amerika di Paris, menikmati penerimaan puisi prosa dalam budaya Perancis.

Menjelang pertengahan abad ke-20, puisi prosa menikmati kebangkitan semula di Amerika Syarikat. Penyair seperti William S. Burroughs, Allen Ginsberg (pengarang Howl), Jack Kerouac, Charles Simic, dan Robert Bly membawa kedua-dua variasi berasaskan prosa panjang dan pendek pada ayat bebas ke kedai kopi di New York dan San Francisco.

Kredit Foto: Clark Young/Unsplash

_________________________

Dr. Mohamad Saleeh Rahamad lahir pada tahun 1964 di Chemor, Perak. Beliau pensyarah kanan di Jabatan Pengajian Media, Universiti Malaya. Beliau juga merupakan Presiden Penulis Nasional Malaysia (PENA), Ahli Jawatankuasa Kerja Gabungan Persatuan Penulis Nasional Malaysia (GAPENA), ahli seumur hidup Lembaga Pembangunan Sastera Negeri Perak (LEPAS), dan ahli Persatuan Editor Malaysia. Antara karyanya termasuk buku kajian Oksidentalisme dalam Sastera Melayu: Sebelum Merdeka hingga Era Mahathir Mohamad (ITBM, 2014) yang juga memenangi Hadiah Sastera Perdana Malaysia, kumpulan esei Sebungkus Kuaci Cap Helang (Sindiket Sol-jah, 2015), dan kumpulan puisi Serindit Merah (ITBM, 2016).